Tədqiqat: Yalnızlıq xərçəngdən ölüm riskini artıra bilər

Yeni bir araşdırmaya görə, özünü tənha və ya sosial cəhətdən təcrid olunmuş xərçəng xəstələri həm xərçəngdən, həm də digər səbəblərdən ölüm riski daha yüksək ola bilər.
Oxuməni.az “Euronews”a istinadla xəbər verir ki, “BMJ Oncology” tibb jurnalında dərc edilən bir araşdırma, tənhalığın və ya sosial təcridin ümumi ölüm riskinin 34 faiz artması və xərçəngə bağlı ölüm riskinin 11 faiz artması ilə əlaqəli olduğunu təsbit etdi.
Kanadalı bir araşdırma qrupu, Kanada, İngiltərə, Finlandiya, Fransa, İrlandiya, Yaponiya və ABŞ-da xərçəng xəstəsi olan 1,6 milyondan çox insan da daxil olmaqla, əvvəllər dərc edilmiş 16 araşdırmanın məlumatlarını təhlil etdi.
"Bu tapıntılar tənhalığın və sosial təcridin ənənəvi bioloji və müalicə ilə əlaqəli amillərdən kənar nəticəyə təsir göstərə biləcəyini göstərir," -tədqiqatda deyilir.
Sosial təcrid və tənhalıq əlaqəli anlayışlardır, lakin eyni deyil. İnsanlar başqaları ilə münasibətləri və ya təmasları olmadıqda sosial cəhətdən təcrid olunurlar, özlərini başqalarından qopmuş və ya uzaq hiss etdikdə tənha sayılırlar. Bu, insanın dostları və tanışları ilə sosial bağlı olduğu zaman da baş verə bilər.
Tədqiqatçılar qeyd ediblər ki, tənhalıq immunitet sisteminə zərər verən və iltihaba səbəb olan, xərçəng xəstələrinin vəziyyətini pisləşdirən stress reaksiyasına səbəb ola bilər.
Xərçəng insanların psixi sağlamlığına da mənfi təsir göstərə bilər, məsələn, sevdiklərinin yaşadıqlarını anlamadıqlarını hiss edərlərsə və ya müalicə nəticəsində yorğunluq yaşayırlar.
Təhlilin bəzi məhdudiyyətləri var, xüsusən də daxil edilən tədqiqatlarda ölçülməmiş amillərin təsirinə məruz qala bilən fərqli metodlardan istifadə edilmiş və müxtəlif nəticələri araşdırıldığı üçün.
Buna baxmayaraq, nəticələr tənhalığın və sosial təcridin insanların sağlamlığına zərər verə biləcəyinə dair artan sübutları əlavə edir. Əvvəlki tədqiqatlar göstərdi ki, onlar infarkt, insult, tip 2 diabet, demans, depressiya və narahatlıq pozğunluqları və intihar davranışı riskini artıra bilər.
Tədqiqat həm də artan qlobal xərçəng yükü fonunda baş verir. Dünyada yeni xərçəng hadisələrinin 2050-ci ilə qədər təxminən 75 faiz artacağı gözlənilir və əhalinin artımı və qocalması ən çox aşağı gəlirli ölkələri vuracaq.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, bu son tapıntılar xərçəng xəstələrinin zehni rifahını dəstəkləmək üçün daha çox iş görülməli olduğunu göstərir.
Onlar həmçinin tapıntıları təsdiqləmək və "xərçəng baxımında məqsədyönlü psixososial müdaxilələr hazırlamaq" üçün daha ciddi araşdırmalara çağırıblar.
Almaz Həsənli