
B1 vitamininin sepsislə mübarizədə faydalı olduğu sübut edilmişdir
“VIB-Ugent” İltihab Tədqiqat Mərkəzinin belçikalı tədqiqatçıları B1 vitamini və qlükoza kombinasiyasından istifadə etməklə sepsis zamanı təhlükəli metabolik çatışmazlığı dayandırmağın yolunu tapıblar. Oxuməni.az “Qazeta ru”ya istinadla xəbər verir ki, onların elmi araçdırmalarının nəticələri “Cell Reports” jurnalında dərc olunub.
Sepsis bədənin infeksiyaya təhlükəli və çox vaxt ölümcül reaksiyasıdır. Adi xəstəliklərdən fərqli olaraq, bir orqana deyil, bütün bədənə təsir göstərir. İmmunitet sistemi "nəzarətdən çıxır", bu da həyati orqanların uğursuzluğuna səbəb ola biləcək sistemli iltihaba səbəb olur. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, sepsis hər il 11 milyona qədər insanın həyatına son qoyur.
Sepsisin inkişafının əsas mexanizmlərindən biri qanda laktik turşunun (laktat, Süd Turşusu) kəskin yığılmasıdır. Normalda bədən qlükozanı piruvat adlı bir maddəyə parçalayır və daha sonra enerji istehsal etmək üçün istifadə olunur. Lakin sepsis zamanı piruvat laktata çevrilir ki, bu da turşu-qələvi balansını pozur və qan təzyiqinin aşağı düşməsinə səbəb olur. Eyni zamanda, B1 vitamininin çatışmazlığı mitoxondrilərin - hüceyrələrin "enerji stansiyalarının" fəaliyyətini pozur, bu da vəziyyəti daha da ağırlaşdırır.
Professor Klod Libertin komandası siçanlar üzərində aparılan təcrübələr zamanı aşkar ediblər ki, B1 vitamininin tətbiqi laktat səviyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır və sağ qalmağı artırır. Və qlükozanın eyni vaxtda tətbiqi ilə bədən zərərli laktik turşu istehsal etmək əvəzinə yenidən enerji istehsal etməyə başlayır.
"Bu sadə, lakin güclü mexanizmdir. Reanimasiya şöbələrində təcili istifadə üçün tez uyğunlaşdırıla bilər,"- deyə müəlliflər qeyd edirlər. Növbəti addım daha böyük heyvanlar üzərində sınaqdan keçirilməsi və insanlar üçün təhlükəsiz dozaların seçilməsi olacaq.
Almaz Həsənli