Ukrayna və ABŞ yeraltı sərvətlərə dair saziş imzalayıblar

Ukrayna və Amerika Birləşmiş Ştatları arasında iqtisadi əməkdaşlıq haqqında saziş (“yerin təki sazişi”) imzalanıb.Sənədə imzanı baş nazirin birinci müavini - Ukraynanın iqtisadiyyat naziri Yuliya Svırıdenko və ABŞ-ın maliyyə naziri Skot Bessent atıb..

Bu barədə Sviridenko Facebook səhifəsində yazıb.

“ABŞ-ın maliyyə naziri Scott Bessant ilə birlikdə biz ABŞ-Ukrayna Bərpa İnvestisiya Fondunun yaradılması haqqında saziş imzaladıq”,-deyə o bildirib.

Sviridenko bu müqavilənin nəyi nəzərdə tutduğunu da açıqlayıb.

"ABŞ ilə birlikdə biz Ukraynanın Bərpası üçün İnvestisiya Fondu yaradacağıq ki, bu da ölkəmizə qlobal sərmayələri cəlb edəcək", - rəsmi bildirib.

Bundan əlavə, o, müqavilənin əsas müddəalarını açıqladı:

Tam sahiblik və nəzarət Ukraynada qalır

Bizim ərazimizdə və sularımızdakı bütün ehtiyatlar Ukraynaya məxsusdur. Harada və nəyin minalanacağını müəyyən edən Ukrayna dövlətidir. Yerin təki Ukraynanın mülkiyyətində qalır – bu, müqavilədə nəzərdə tutulub.

Bərabər tərəfdaşlıq

Fond 50/50 təşkil edir. Biz bu Fondu ABŞ-la birgə idarə edəcəyik. Heç bir tərəf qalib gəlməyəcək və bu, Ukrayna ilə ABŞ arasında bərabərhüquqlu tərəfdaşlığı əks etdirəcək.

Milli mülkiyyət qorunur

Müqavilə özəlləşdirmə proseslərində və ya dövlət şirkətlərinin idarə edilməsində dəyişiklik nəzərdə tutmur - onlar Ukraynaya məxsus olmaqda davam edəcəklər. Ukrnafta və Energoatom kimi şirkətlər dövlətə məxsusdur.

Borc yoxdur

Razılaşmada Ukraynanın ABŞ qarşısında hər hansı borc öhdəliyindən bəhs edilmir. Sazişin həyata keçirilməsi hər iki ölkəyə bərabərhüquqlu əməkdaşlıq və investisiyalar hesabına iqtisadi potensialını artırmağa imkan verəcək.

Müqavilə Konstitusiyaya uyğundur və Avropaya inteqrasiya kursunu dəyişdirmir

Sənəd milli qanunvericiliyə uyğundur və Ukraynanın beynəlxalq öhdəliklərinə zidd deyil. Müqavilənin digər qlobal oyunçulara uzunmüddətli perspektivdə – onilliklər ərzində Ukrayna ilə əməkdaşlığın etibarlı olduğuna dair siqnal olması vacibdir.

Fond yalnız yeni lisenziyalardan əldə edilən gəlirlə doldurulacaq.

Söhbət kritik materiallar və neft-qaz sahəsində layihələr üçün Fond yaradıldıqdan sonra büdcəyə daxil olacaq yeni lisenziyaların 50%-dən gedir. Artıq başlanmış layihələr üzrə gəlirlər və ya büdcədə nəzərdə tutulmuş gəlirlər Fonda daxil edilmir. Saziş gələcək strateji əməkdaşlığa aiddir.

Qanunvericilikdə edilən dəyişikliklər yalnız məqsədyönlüdür

Fondun fəaliyyəti yalnız büdcə məcəlləsinə dəyişikliklər tələb edir. Müqavilənin özü Ali Rada tərəfindən ratifikasiya edilməlidir.

ABŞ əlavə investisiyaların və texnologiyaların cəlb edilməsinə kömək edəcək

Fond ABŞ hökuməti tərəfindən DFC agentliyi vasitəsilə dəstəklənir və bu, bizə həm ABŞ, həm Aİ, həm də Rusiya düşməninə qarşı mübarizəmizi dəstəkləyən digər ölkələrdəki fond və şirkətlərdən investisiya və texnologiya cəlb etməyə kömək edəcək. Texnologiyanın ötürülməsi və inkişafı Sazişin mühüm tərkib hissəsidir, çünki bizə təkcə investisiya deyil, həm də innovasiya lazımdır.

Müqavilə vergi zəmanətlərini təmin edir

İnvestisiyaların mümkün olan ən böyük nəticələr verməsini təmin etmək üçün Fondun gəlirləri və töhfələri nə ABŞ-da, nə də Ukraynada vergiyə cəlb edilmir.

Fondun işi
Sviridenko Fondun necə işləyəcəyi barədə də danışıb. Onun sözlərinə görə, ABŞ Fonda töhfə verir və öz vəsaitlərindən əlavə onlar “YENİ yardım da verə bilərlər – məsələn, Ukrayna üçün hava hücumundan müdafiə sistemləri”.

"Ukrayna dövlət büdcəsi gəlirlərinin 50%-ni YENİ lisenziyalar üçün icarədən əldə edir. Ukrayna zəruri hesab edərsə, bu əsasdan əlavə əlavə töhfələr də verə bilər. Biz gələcək onilliklər üçün əməkdaşlıqdan danışırıq", - o deyib.

Fond mədənçıxarma və neft-qaz layihələrinə, həmçinin əlaqədar infrastruktura və ya emal sahələrinə investisiya qoyur. Ukrayna və ABŞ vəsaitlərin yönəldiləcəyi konkret investisiya layihələrini birgə müəyyən edəcəklər. Bu vacibdir

Fond yalnız Ukraynaya sərmayə qoya bilər

"Biz gözləyirik ki, fondun ilk 10 ilinin mənfəəti və daxilolmaları bölüşdürülməyəcək, ancaq Ukraynaya - yeni layihələrə və ya bərpaya sərmayə qoyula bilər. Bu şərtlər əlavə olaraq müzakirə olunacaq", - Sviridenko bildirib.

Beləliklə, Ukrayna tərəfi sazişin “hər iki dövlət üçün qarşılıqlı faydalı şərtləri nəzərdə tutan” variantını hazırlayıb.

"Bu, Birləşmiş Ştatların Ukraynada uzunmüddətli sülhün təşviqinə sadiqliyini qeyd etdiyi və Ukraynanın nüvə arsenalından imtina edərək qlobal təhlükəsizliyə verdiyi töhfəni tanıdığı bir Sazişdir. ABŞ-ın Ukraynanın təhlükəsizliyi, bərpası və yenidən qurulmasına sadiqliyini qeyd etdiyi bir sənəddir",-Sviridenko bəyan edib..
Bloomberg sənədin layihəsinə istinadən xəbər verir ki, saziş çərçivəsində ABŞ və Ukrayna “Ukraynada dağ-mədən sənayesi, enerji və əlaqəli texnologiyalara investisiyaların artırılmasına” şərait yaratmağa çalışacaqlar".

Sənəddə həmçinin bildirilir ki, Vaşinqton Kiyevin maraqlarına hörmətlə yanaşır və Ukraynanın Avropa İttifaqına daxil olmaq planlarını qəbul edir.

Bundan əlavə, ABŞ razılaşıb ki, Ukraynaya gələcək hərbi yardım Amerikanın birgə investisiya fonduna töhfəsi hesab edilsin.

Sonuncu ilə bağlı, yuxarıda deyildiyi kimi, Şmıxal bildirib ki, Ukrayna yerin təki ilə bağlı sazişdə imzalanmadan əvvəl ABŞ-ın aldığı yardımın borc kimi tanınmaması ilə qarşı tərəflə razılaşıb.

Əziz Mustafa