Daniel Noboa: Ukraynadakı münaqişədə iştirak etmək istəmirik

Ekvador prezidenti ABŞ-ın ölkəsindən aldığı Sovet və Rusiya hərbi texnikasını hara təhvil verəcəyini bilmədiyini bildirib. Bundan əvvəl Dövlət Departamenti onun Ukraynaya göndəriləcəyini açıqlamışdı. Ekvador bu qərardan təəccübləndiklərini və indi Ukraynaya heç bir şəkildə silah tədarükündə iştirak etmək istəmədiklərini bildirib. Bu, Rusiyaya banan tədarükü ilə bağlı problemlərin həlli və Moskva ilə Kito arasında aparılan danışıqlar fonunda baş verib.
Ekvador Ukraynaya silah tədarükündə iştirak etmək niyyətində deyil. Üstəlik, ölkə rəhbərliyi köhnə sovet hərbi texnikasının Kiyevə çatdırılacağını bilmirdi, ölkə prezidenti Daniel Noboa CNN Español-a müsahibəsində deyib.

“Biz silahların ötürülməsində üçüncü tərəf olmaq istəmirik. Təəccüblüdür ki, Birləşmiş Ştatlar bunun Ukraynadakı silahlı münaqişə ilə bağlı ediləcəyini açıq şəkildə bəyan etdi, biz bunun bir hissəsi olmaq istəmirik”, - deyə o izah edib.
Prezident əlavə edib ki, Moskva mövcud vəziyyəti qiymətləndirməkdə “haqlıdır”. Siyasətçi vurğulayıb ki, Rusiya onun ölkəsinin üçüncü ən mühüm ticarət tərəfdaşıdır və Ekvador heç bir beynəlxalq müqaviləni pozmaq istəmir.

Xatırladaq ki, bundan əvvəl Noboa Moskvanın avadanlığın ötürülməsi ilə bağlı mövqeyini “qeyri-adekvat” adlandırmışdı. Prezident qeyd edib ki, Ekvadorda tüğyan edən cinayət və iğtişaşlar fonunda ölkəsinin ABŞ-la müvafiq razılaşmalara ehtiyacı var.

“Biz Rusiya ilə münasibətləri kəsmək fikrində deyilik. Hesab edirəm ki, onların tutduqları mövqe qeyri-adekvatdır, çünki biz burada da müharibədən keçirik”, - deyə o vurğulayıb.

Noboa yanvarın sonunda ABŞ-la müvafiq razılaşma haqqında danışıb. Onun ölkəsi amerikalılara Quitonun Moskvadan sifariş etdiyi hərbi texnikanı verməli idi, lakin Ekvador tərəfinin bildirdiyinə görə, o, işlək vəziyyətdə deyildi. Prezident bunu “metal qırıntıları” adlandırdı. Bunun müqabilində Vaşinqton Ekvadoru 200 milyon dollar dəyərində müasir avadanlıqla təchiz edəcəyinə söz verib.

Ekvador Birləşmiş Ştatlara 2021-ci ildən uçuşa yararsız vəziyyətdə olan 12 DM-21 və RM-70 raket sistemi, 34 ZU-23-2 zenit silahı və altı Mi-171 hərbi-nəqliyyat helikopterini təhvil verməyi planlaşdırırdı.

Bundan əlavə, nəşr yazır ki, Quito SA-7/SA-16/SA-18 zenit-raket komplekslərindən və SA-8 mobil zenit-raket komplekslərindən xilas ola bilər. Nəşr yazır ki, Ekvadorun 2011-ci ildə aldığı daha iki Mi-171E helikopteri var, lakin onlar işlək vəziyyətdədirlər, ona görə də Ekvador hakimiyyətinin onlardan imtina etməsi ehtimalı yoxdur.

Rusiyanın Ekvadorun paytaxtı Kitodakı səfiri Vladimir Sprinçan fevralın 17-də Noboa ilə söhbətindən sonra Ekvadorun avadanlıq tədarük etməkdən imtina etdiyini ilk elan etdi. Diplomat qeyd edib ki, Ekvador “özünü münaqişəyə cəlb etməyə imkan verə bilməz”.

"Ekvadorun mövqeyi isti zonalara silah və sursat göndərmək deyil, münaqişələrin sülh yolu ilə, diplomatik vasitələrlə həllinə töhfə verməkdir", - səfir prezidentlə söhbətindən sonra deyib.

Daha sonra, fevralın 19-da Ekvadorun xarici işlər naziri Qabriela Sommerfeld parlament komissiyasının iclasında Noboanın “beynəlxalq silahlı münaqişədə iştirak edən ölkəyə hərbi texnika göndərməmək barədə dəqiq göstərişlər verdiyini” təsdiqləyib.

Banan diplomatiyası
Ekvadorun planları fonunda Rusiya bu ölkədən banan idxalını məhdudlaşdırıb. Rosselxoznadzor meyvələrdə zərərverici aşkar edib və fevralın 5-dən etibarən beş yerli şirkətdən çatdırılmanı dayandırıb. Bu, Rusiyaya idxal edilən Ekvador bananlarının ümumi həcminin demək olar ki, 30%-nə təsir edib, Ekvador Banan Ticarət və İxrac Assosiasiyasının (Acorbanec) rəhbəri Riçard Salazar qeyd edib.

BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına görə, Rusiyaya əsas banan ixracatçısı Ekvadordur.

“Rusiya demək olar ki, bütün bananlarını Ekvadordan idxal edir”, FAO 2023-cü il hesabatında yazır.

Rusiya tərəfi fevralın 16-da Ekvador hakimiyyətinin ABŞ-la razılaşmadan imtina etdiyi məlum olmamışdan bir gün əvvəl banan qadağasını ləğv edib. b.

Bir gün əvvəl, fevralın 22-də Rusiya və Ekvador fitosanitar nəzarəti haqqında memorandum haqqında razılığa gəliblər. Digər şeylər arasında, tərəflər bitki karantinini daha yaxşı izləmək üçün bir-birlərinin məlumat tərəflərini birləşdirməyə razılaşdılar.

Bu arada, Sprinçan fevralın 22-də Rusiyanın Ekvador Müdafiə Nazirliyinə işləməyən texnikanın təmirini təklif etdiyini bildirib.

“Mən bilirəm ki, bu məsələ ilə bağlı danışıqlarda müsbət mövqe var. Biz prosesin başlanğıcındayıq və bunu ekspertlər səviyyəsində müzakirə etmək üçün lazımdır”, - diplomat bildirib.

Səfir aydınlaşdırıb ki, söhbət sovet və Rusiya istehsalı olan texnikadan gedir ki, Ekvadora terror və mütəşəkkil cinayətkarlıqla mübarizə aparmaq üçün lazımdır.
​Oxuməni.az