Bu gün Ümumdünya Meteorologiya Günüdür
Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı (ÜMT) və ona üzv olan ölkələr hər il mart ayının 23-nü Ümumdünya Meteorologiya Günü kimi qeyd edir. Azərbaycan Respublikası 1993-cü ildən Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının Konvensiyasına qoşulmuş və bu Konvensiyadan irəli gələn bütün tələblərə əməl edərək, məlumatların beynəlxalq və regional mübadiləsini həyata keçirir, təşkilatın qəbul etdiyi qərarları icra edir.
Qeyd edək ki,
1873-cü ilin sentyabrında Vyana şəhərində yaradılmış Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı
ən qədim beynəlxalq təşkilatlardan biri olan Beynəlxalq Meteorologiya Təşkilatının
sələfidir. 1951-ci ildən isə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Xüsusi
Agentliyidir.
Artıq Ümumdünya
Meteorologiya Gününün hər il bir deviz altında keçirilməsi ənənəyə çevrilib. 2012-ci
ilin mövzusu olan "Hava, iqlim və su gələcəyimizin aparıcı qüvvəsidir" devizi
isə hava, iqlim və su ilə əlaqədar təqdim olunan məlumatların sosial-iqtisadi
sektorlar üçün müstəsna rolunu göstərmək üçün seçilmişdir.
"Hava, iqlim və su
gələcəyimizin aparıcı qüvvəsidir" devizi Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının
16-cı Konqresində 2012-ci ildən başlayaraq İqlim Xidmətlərinin Qlobal Çərçivə
Sisteminin (İXQÇS) yaradılmasına dair qəbul edilmiş qərarın icrası ilə
bağlıdır. Bu Konqresdə İqlim Xidmətlərinin Qlobal Çərçivə Sisteminin 4
prioritet istiqaməti müəyyən edilmişdir: təbii fəlakət təsirlərinin minimuma
endirilməsi, su resursları, səhiyyə və qida təhlükəsizliyi.
2012-ci ilin
oktyabr ayında Cenevrə şəhərində 2019-cu ilədək hidrometeoroloji xarakterli təbii
fəlakət hadisələrindən dəyən ziyanın minimuma endirilməsi, insanlar arasında tələfatın
1994-2003-cü illərə nisbətən iki dəfə azaldılması və digər məsələlərlə bağlı
ÜMT-nin növbədənkənar 17-ci sessiyasının keçirilməsinə qərar verilmişdir.
Operativ və rejim
xarakterli hidrometeoroloji məlumatlardan, proqnoz və xəbərdarlıqlardan
iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrində, kənd təsərrüfatı, tikinti, aviasiya, gəmiçilik,
energetika və s. sahələrdə istifadə edilməsi böyük səmərə verməklə dayanıqlı
inkişafı təmin edən amillərdəndir. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin
Milli Hidrometeorologiya Departamenti tərəfindən müşahidə şəbəkələri yeni cihaz
və avadanlıqlarla, o cümlədən avtomat meteoroloji stansiyalarla təmin edilir
ki, bu da müşahidələrin keyfiyyət göstəriciləri ilə bərabər onların operativ
ötürülməsini və istifadəsini təmin edir.
Hava şəraitini idarə
etmək mümkün olmasa da, mütəmadi olaraq müşahidələrin aparılması və daha yüksək
dəqiqliklə qabaqcadan verilən proqnoz və xəbərdarlıqlar nisbətən əlverişli və təhlükəsiz
həyat üçün zəmin yarada bilir. Bununla da təbii fəlakətlərin təsirlərinin nisbətən
yumşaldılması məqsədilə iqtisadiyyatın bütün sahələrində keyfiyyətli
hidrometeoroloji xidmətə tələbatların artması müşahidə olunur ki, bu baxımdan
da hidrometeorologiya xidmətlərinin rolu əvəzsizdir.
O.M.